สถาบันสงฆ์กับสังคมไทย

สาเหตุที่แท้จริง น่าจะไม่ใช่การเข้าไปเกี่ยวข้องกับความเจริญที่เข้ามาใหม่ แต่น่าจะเกิดจากการที่ประชาชนเข้าไปเกี่ยวข้องกับสิ่งนั้นโดยลำพัง

ขณะเดียวกัน พระสงฆ์เองก็ไม่ค่อยจะได้รับรู้ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ และยึดถือหน้าที่ในการรักษาขนบธรรมเนียมแต่เดิมเอาไว้ เริ่มอยู่อย่างโดดเดี่ยวมากขึ้น ความสัมพันธ์ระหว่างพระสงฆ์กับประชาชน ก็ค่อยๆ ห่างออกไปทุกที …

• รวบรวมเนื้อหาจากปาฐกถา การบรรยาย และเอกสารประกอบการบรรยายหลายคราว ระหว่าง พ.ศ. ๒๕๑๒ ถึง ๒๕๒๖
• พิมพ์ครั้งแรก (พฤศจิกายน ๒๕๒๗) โดย สำนักพิมพ์มูลนิธิโกมลคีมทอง
• ต่อมา ๒ บทแรก ได้รับการแยกไปพิมพ์ในชื่อ "สถาบันสงฆ์ในสังคมไทย" ในวโรกาสที่ พระราชวรมุนี (ประยุทธ์ ปยุตฺโต) รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นที่ พระเทพเวที ในพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๕ รอบ เมื่อ ๕ ธันวาคม ๒๕๓๐