จากสุขในบ้าน สู่ความเกษมศานติ์ทั่วสังคม

Somdet Phra Buddhaghosacariya (P. A. Payutto)

วัตถุประสงค์ทั้ง ๕ ที่ต้องเอามาทบทวนทุกครั้ง

ในที่นี้ ขอทบทวนว่า ในฐานะชาวพุทธเราควรจะเน้นย้ำวัตถุประสงค์ทั้ง ๕ ประการของการทำบุญอุทิศให้แก่ผู้ล่วงลับ วัตถุประสงค์ ๕ ประการนั้นคือ

ประการที่ ๑ เป็นการอุทิศกุศลแก่ผู้วายชนม์ไปแล้ว อันนี้เป็นวัตถุประสงค์ชัดเจนโดยตรง ทุกท่านเมื่อจัดพิธีก็มุ่งหมายวัตถุประสงค์ข้อนี้เป็นอันดับแรก เพราะฉะนั้น สำหรับวัตถุประสงค์ข้อนี้จึงไม่มีใครลืม ดังที่ทุกท่านเมื่อบำเพ็ญกุศลทำบุญแล้วฟังพระสงฆ์อนุโมทนา ก็ได้กรวดน้ำอุทิศส่วนกุศลไป โดยหวังว่าท่านผู้ล่วงลับคงได้อนุโมทนายินดี ปลาบปลื้มใจ ในบุญกุศลที่ลูกหลานญาติมิตรได้อุทิศให้แก่ท่าน ขอให้บุญนี้สำเร็จแก่ท่านในสัมปรายภพนั้นๆ ต่อไป

ประการที่ ๒ เป็นการทำหน้าที่ของเราที่เป็นลูกเป็นหลาน ตามหลักของญาติธรรมอันพึงปฏิบัติต่อบิดามารดาที่ว่า เมื่อท่านล่วงลับไปแล้ว เราก็ทำบุญอุทิศให้ท่าน เรียกว่าเป็นบุพเปตพลี บัดนี้เราก็ได้ทำหน้าที่ของเราแล้ว คือได้แสดงออกถึงความกตัญญูกตเวที

ประการที่ ๓ เป็นการบูชาพระคุณของท่านผู้ล่วงลับ อย่างน้อยก็เป็นการแสดงความเคารพนับถือและความมีน้ำใจต่อท่านว่า เมื่อท่านล่วงลับจากไปเราก็ไม่ได้ทอดทิ้งท่าน

ประการที่ ๔ เป็นการถวายกำลังแก่พระสงฆ์ผู้ทำหน้าที่สืบต่ออายุพระพุทธศาสนา ประชาชนนั้นเมื่อถึงโอกาสสำคัญของชีวิต หรือมีกิจกรรมสำคัญของส่วนรวม ก็มักถือโอกาสที่จะบำเพ็ญกุศลหรือทำบุญกัน ในการทำบุญนั้น ก็จะมีการถวายภัตตาหาร และถวายไทยธรรมต่างๆ ซึ่งเป็นวิธีการที่จะถวายกำลังแก่พระสงฆ์ ให้ท่านสามารถปฏิบัติศาสนกิจ ทำงานพระศาสนา เมื่อพระสงฆ์มีกำลังปฏิบัติศาสนกิจ และทำหน้าที่ของท่านอยู่ต่อไป พระพุทธศาสนาของเราก็ดำรงอยู่ได้

ประการที่ ๕ เป็นการบำเพ็ญบุญ คือ ความดีของตัวเจ้าภาพเอง คือตัวเราเองทุกท่านผู้ทำบุญนั่นแหละได้ทำบุญให้แก่ตัวเอง ไม่ว่าจะทำให้แก่ใครก็ตาม ในที่สุดก็ตัวเรานั่นเองแหละที่ได้บุญนั้น ซึ่งโดยสรุปก็คือ การบำเพ็ญทาน ศีล และภาวนา

อันนี้เป็นวัตถุประสงค์โดยย่อ ๕ ประการ ในที่นี้อาตมภาพจะไม่ชี้แจง เป็นเพียงนำมาทบทวนกันเอาไว้ ว่าในเมื่อเราทำบุญครั้งหนึ่ง ก็ต้องให้ได้ครบวัตถุประสงค์ทั้ง ๕ ประการนี้ เรามาสำรวจตัวเองในเวลาประกอบพิธีดูว่าเราทำครบไหม ถ้าเราทำได้ครบทั้ง ๕ ประการก็เกิดมีปีติ เอิบอิ่มใจ ว่าเราได้ทำครบครัน ตามหลักการของพระพุทธศาสนาแล้ว

โดยเฉพาะพิธีในวันนี้เป็นการแสดงออกซึ่งความกตัญญูกตเวทีอย่างสำคัญ ดังที่ได้กล่าวแล้วเบื้องต้นว่าเป็นวันสำคัญสำหรับครอบครัว ในฐานะที่ท่านผู้ล่วงลับคือคุณพ่อ เป็นบุพการีที่สูงสุดของลูกๆ ลูกๆ นั้นมีบุพการีสูงสุดคือพ่อแม่ มีพ่อคนเดียวแม่คนเดียว เพราะฉะนั้นเราจึงถือเป็นเรื่องสำคัญมาก

 

The content of this site, apart from dhamma books and audio files, has not been approved by Somdet Phra Buddhaghosacariya.  Such content purpose is only to provide conveniece in searching for relevant dhamma.  Please make sure that you revisit and cross check with original documents or audio files before using it as a source of reference.